Present Simple
Jeśli uczysz się angielskiego, z pewnością wiesz, jak ważny jest czas Present Simple w codziennej komunikacji. Jest to jeden z podstawowych czasów gramatycznych, używany do opisywania faktów, nawyków, rutynowych czynności oraz prawd ogólnych. W tym wpisie przeprowadzę Cię przez zasady jego użycia i budowy krok po kroku, zaczynając od poziomu B1, a następnie rozszerzając temat o bardziej zaawansowane aspekty na poziomach B2 i C1. Zdobytą wiedzę będziesz mógł przećwiczyć, wykonując szereg quizów dostępnych na tej stronie. Zaczynamy!
Omówione zagadnienia
Quizy
B1 – Present Simple: Podstawy – Budowa
Czasownik BE
Czasownik BE w czasie Present Simple jest czasownikiem nieregularnym i odmienia się przez osoby, co odróżnia go od innych czasowników w tym czasie. W zdaniach twierdzących, przeczących i pytaniach jego budowa zależy od podmiotu, dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na poprawne użycie form: am, is, are.
- Zdania twierdzące: W zdaniach twierdzących czasownik BE występuje w odmienionej formie, która odpowiada danej osobie gramatycznej (am dla 1. osoby liczby pojedynczej, is dla 3. osoby liczby pojedynczej oraz are dla pozostałych osób). Nie wymaga żadnych dodatkowych operatorów czy końcówek. Czasownik ten łączy się bezpośrednio z podmiotem i często służy do wyrażania stanu, przynależności, cech czy lokalizacji:
| I’m twenty years old. | Mam 20 lat.* |
| You’re a student from Brazil. | Jesteś studentem z Brazylii. |
| Milan is in the north of Italy. | Mediolan jest na północy Włoch. |
| Sandra and Patricia are doctors. | Sandra i Patricia są lekarkami. |
- Zdania przeczące: W zdaniach przeczących do odmienionej formy czasownika BE dodajemy przeczenie not. Konstrukcja przecząca jest tworzona bez użycia operatora, co czyni ją prostszą niż w przypadku innych czasowników. Formy przeczące mogą być zapisywane w wersji pełnej (am not, is not, are not) lub skróconej (isn’t, aren’t), przy czym am not nie ma formy skróconej.
| I’m not from Italy. | Nie jestem z Włoch. |
| You aren’t a bank manager. | Nie jesteś kierownikiem banku. |
| It isn’t very warm today. | Dziś nie jest zbyt ciepło. |
| They aren’t at home. | Nie ma ich w domu.* |
- Pytania: W pytaniach z czasownikiem BE występuje inwersja, czyli przestawienie szyku wyrazów: czasownik BE w odpowiedniej formie znajduje się przed podmiotem. Nie stosujemy dodatkowych operatorów takich jak do/does, co jest charakterystyczne dla czasownika BE w porównaniu z innymi czasownikami. Pytania mogą być ogólne (odpowiedź „tak/nie”) lub szczegółowe, jeśli dodamy pytanie wprowadzające (np. Where, Why, What).
| Am I late for the film? | Czy spóźniłem się na film?* |
| Are you here to help us? | Czy jesteś / jesteście tu aby nam pomóc? |
| Is it time to go home? | Czy już pora iść do domu? |
| Are we ready to leave? | Czy jesteśmy gotowi do wyjścia? |
| Are they both from Peru? | Czy oboje/obaj/obie są z Peru? |
| Where am I? | Gdzie jestem? |
| Who are you? | Kim jesteś? |
| What’s the capital of Finland? | Co jest stolicą Finlandii? |
| Why are we here? | Dlaczego tu jesteśmy? |
| How far behind are they? | Jak daleko są za nami? |
- Krótkie odpowiedzi: Krótkie odpowiedzi z czasownikiem BE opierają się na powtórzeniu czasownika w odmienionej formie. Dla odpowiedzi twierdzącej łączymy właściwą formę czasownika BE z podmiotem (Yes, I am. Yes, you are. Yes, he/she/it is), a w odpowiedzi przeczącej dodajemy partykułę not (No, I’m not. No, you aren’t. No, he/she/it isn’t):
| – Am I late for the film? – Yes, you are / No you aren’t. | – Czy spóźniłem się na film? – Tak / Nie |
| – Are you here to help us? – Yes, I am / Yes, we are / No, I’m not / No we aren’t. | – Czy jesteś /jesteście tu aby nam pomóc?* – Tak. / Nie. |
| – Is it time to go home? – Yes, it is / No, it isn’t. | – Czy już pora iść do domu? – Tak / Nie. |
| – Are we ready to leave? – Yes, we are / No, we aren’t. | – Czy jesteśmy gotowi do wyjścia? – Tak / Nie. |
| – Are they both from Peru? – Yes, they are / No, they aren’t. | – Czy oboje/obaj/obie są z Peru? – Tak / Nie. |
B1 – Present Simple: Podstawy – Budowa
Czasownik HAVE
Czasownik HAVE w czasie Present Simple może występować samodzielnie (have) lub w konstrukcji z got (have got). Poszczególne formy i budowa zdań (twierdzące, przeczące, pytania) różnią się w zależności od tego, którą strukturę wybieramy.
- Zdania twierdzące: W zdaniach twierdzących czasownik HAVE odmienia się przez osoby. W przypadku 3. osoby liczby pojedynczej stosujemy formę has. Jeśli używamy konstrukcji have got, w 3 osobie liczby pojedynczej także pojawia się forma has got. Obydwie struktury wyrażają to samo znaczenie, ale have got jest częściej używane w brytyjskiej odmianie języka i ma nieco bardziej nieformalny charakter.
| I’ve got three black bikes. | Mam trzy czarne rowery. |
| You have one brother and one sister. | Masz jednego brata i jedną siostrę. |
| My wife’s got a new job. | Moja żona ma nową pracę. |
| Her father has a flat in Brighton. | Jej ojciec ma mieszkanie w Brighton. |
| Jane and Ben have two sons. | Jane i Ben mają dwóch synów. |
- Zdania przeczące: W zdaniach przeczących istnieją dwie możliwości:
- Użycie konstrukcji have got: dodajemy not do czasownika HAVE lub HAS, aby utworzyć przeczenie. Wariant skrócony to haven’t got lub hasn’t got.
- Użycie samego czasownika HAVE: w takim przypadku stosujemy operator do/does w formie przeczącej (don’t/doesn’t) przed czasownikiem HAVE. W tej strukturze nie używamy got.
| I haven’t got a degree in physics. | Nie mam dyplomu z fizyki. |
| You haven’t got time to go to a concert. | Nie masz czasu, żeby pójść na koncert. |
| She hasn’t got a dog. | Ona nie ma psa. |
| They haven’t got a new car. | Oni nie mają nowego samochodu. |
| The school doesn’t have adequate sports facilities. | Szkoła nie ma odpowiednich obiektów sportowych. |
- Pytania: Podobnie jak w zdaniach przeczących, pytania z czasownikiem HAVE mogą być tworzone na dwa sposoby:
- W konstrukcji have got: przestawiamy czasownik HAVE lub HAS przed podmiot (inwersja). Możemy także dodać got, aby zachować pełną konstrukcję.
- W konstrukcji z operatorem: używamy operatora do/does przed podmiotem, a czasownik HAVE pozostaje w formie podstawowej. W tej strukturze nie stosuje się got.
| Have you got any brothers or sisters? | Czy masz rodzeństwo? |
| Has your sister got a car? | Czy twoja siostra ma samochód? |
| Do you often have meetings at weekends? | Czy często masz spotkania w weekendy? |
| Does your son have the latest tablet? | Czy twój syn ma najnowszy tablet? |
- Krótkie odpowiedzi: Krótkie odpowiedzi dla czasownika HAVE są zgodne z osobą i liczbą podmiotu oraz wybraną strukturą zdania (z got lub bez). W odpowiedziach twierdzących powtarza się forma HAVE lub HAS, natomiast w odpowiedziach przeczących dodaje się zaprzeczenie (haven’t/hasn’t). Konstrukcja pytania determinuje formę krótkiej odpowiedzi: jeśli pytanie zostało utworzone z have got, odpowiedź również używa have/has. Natomiast pytania z operatorem do/does wymagają odpowiedzi z do/don’t lub does/doesn’t.
| – Have you any brothers or sisters? – Yes, I have. No, I haven’t. | – Czy masz rodzeństwo? – Tak / Nie. |
| – Has your sister got a car? – Yes, she has. No, she hasn’t. | – Czy twoja siostra ma samochód? – Tak / Nie. |
| – Do you often have meetings at weekends? – Yes, I do / No, I don’t | – Czy często masz spotkania w weekendy? – Tak / Nie. |
| – Does your son have the latest tablet? – Yes, he does / No, he doesn’t. | – Czy twój syn ma najnowszy tablet? – Tak / Nie. |
B1 – Present Simple: Podstawy – Budowa
Pozostałe czasowniki
W czasie Present Simple, pozostałe czasowniki (poza czasownikami nieregularnymi, takimi jak BE czy HAVE oraz modalnymi, np. CAN, SHOULD, MUST) mają bardzo prostą budowę – jedynie w przypadku 3. osoby liczby pojedynczej (he, she, it) występuje charakterystyczna zmiana w formie czasownika. Poniżej znajdziesz szczegółowe wyjaśnienie zasad.
- Zdania twierdzące: W zdaniach twierdzących czasownik w czasie Present Simple przyjmuje formę podstawową (base form) dla wszystkich osób, z wyjątkiem 3. osoby liczby pojedynczej. W przypadku tej osoby do czasownika dodaje się końcówkę -s lub -es, w zależności od jego zakończenia. Zasady pisowni końcówek znajdziesz we wpisie poniżej.
| I know the answer. | Znam odpowiedź |
| You study at Oxford. | Studiujesz w Oxfordzie. |
| She drinks a lot of coffee. | Ona pije sporo kawy. |
| They live in Portugal. | Mieszkają w Portugalii. |
- Zdania przeczące: Zdania przeczące w czasie Present Simple buduje się przy użyciu operatora do/does w formie przeczącej (don’t/doesn’t), a czasownik główny pozostaje w formie podstawowej.
- Dla większości osób:
Używamy don’t (skrót od do not) dla wszystkich osób poza 3. osobą liczby pojedynczej. - Dla 3. osoby liczby pojedynczej:
Używamy doesn’t (skrót od does not). W tej konstrukcji czasownik główny nie otrzymuje końcówki -s ani -es, ponieważ to does przejmuje funkcję odmiany czasownika.
| I don’t speak Chinese. | Nie mówię po chińsku. |
| You don’t know her at all. | W ogóle jej nie znasz. |
| She doesn’t live in Germany. | Ona nie mieszka w Niemczech. |
| They don’t know where I live. | Nie wiedzą gdzie mieszkam. |
- Pytania: Pytania w czasie Present Simple tworzy się przez zastosowanie operatora do/does na początku zdania, przed podmiotem. Czasownik główny zawsze występuje w formie podstawowej.
- Dla większości osób:
Operator do jest stosowany przed podmiotem, np. w pytaniach dotyczących osób w liczbie mnogiej lub 1. i 2. osoby liczby pojedynczej. - Dla 3. osoby liczby pojedynczej:
Używamy operatora does. Podobnie jak w zdaniach przeczących, czasownik główny pozostaje w formie podstawowej, ponieważ funkcję odmiany pełni operator does.
| Do I look good for the meeting? | Czy właściwie się ubrałem na spotkanie?* |
| Do you work in the town centre? | Czy pracujesz w centrum? |
| Does Rick enjoy his job? | Czy Rick lubi swoją pracę? |
| Do we have enough time to reach the airport? | Czy mamy wystarczająco dużo czasu, żeby dotrzeć na lotnisko? |
| Do they know who we are? | Czy wiedzą kim jesteśmy? |
- Krótkie odpowiedzi: Krótkie odpowiedzi w czasie Present Simple są zgodne z pytaniem i podmiotem. W odpowiedziach twierdzących powtarzamy operator do lub does, a w przeczących dodajemy not w formie pełnej lub skróconej.
- Dla większości osób:
Twierdząca odpowiedź to Yes, I/you/we/they do, a przecząca to No, I/you/we/they don’t. - Dla 3. osoby liczby pojedynczej:
Twierdząca odpowiedź to Yes, he/she/it does, a przecząca to No, he/she/it doesn’t.
| – Do I need a new pair of trousers? – Yes, you do / No, you don’t. | – Czy potrzebna jest mi nowa para spodni? – Tak / Nie |
| – Do you know where we are? – Yes, I do / Yes, we do / No, I don’t / No, we don’t. | – Czy wiesz / wiecie gdzie jesteśmy?* – Tak. / Nie. |
| – Does your father visit you often? – Yes, he does / No, he doesn’t. | – Czy ojciec często cię odwiedza? – Tak / Nie. |
| – Do we have time to discuss this matter? – Yes, we do / No, we don’t. | – Czy mamy czas aby omówić tę sprawę? – Tak / Nie. |
| – Do they always spend their holiday in Turkey? – Yes, they do / No, they don’t. | – Czy oni zawsze spędzają wakacje w Turcji? – Tak / Nie. |
B1 – Present Simple: Podstawy – Budowa
Pisownia: dodawanie -s, -es, -ies do czasowników w 3 osobie liczby pojedynczej (po he/she/it):
Podstawowe reguły dodawania -s
- Zwykłe czasowniki:
Do większości czasowników po prostu dodajemy -s:
work → works
read → reads - Czasowniki kończące się na -ch, -sh, -ss, -x, -o:
Dodajemy -es, aby wymowa była płynna:
watch → watches
go → goes
finish → finishes
fix → fixes - Czasowniki kończące się na -y poprzedzone spółgłoską:
– y zmieniamy na -ies:
study → studies
try → tries - Czasowniki kończące się na -y poprzedzone samogłoską:
Dodajemy tylko -s:
play → plays
enjoy → enjoys
B1 – Present Simple: Podstawowe zastosowanie
1. Prawdy stałe i niezmienne
Present Simple używamy do wyrażania sytuacji, które są zawsze prawdziwe i niezmienne. Mogą to być prawa natury, naukowe fakty czy ogólne obserwacje dotyczące świata. Są to też sytuacje, które tylko sprawiają wrażenie stałości i niezmienności.
| Summer follows spring. | Po wiośnie następuje lato. |
| Water boils at 100 degrees Celsius. | Woda wrze w temperaturze 100oC. |
| The sun rises in the east. | Słońce wschodzi na wschodzie. |
| Cats have four legs. | Koty mają cztery łapy. |
| The Earth orbits the Sun. | Ziemia krąży wokół Słońca. |
| These plates cost 20$ each. | Każdy z tych talerzy kosztuje 20$. |
| My sister wears glasses. | Moja siostra nosi okulary. |
W tej kategorii mieszczą się także wyrażenia opisujące uczucia lub stany emocjonalne, które trwają przez dłuższy czas:
| She loves her family. | Ona kocha swoją rodzinę. |
| I believe in hard work. | Mam wiarę w sens ciężkiej pracy. |
| They hate loud music. | Oni nienawidzą głośnej muzyki. |
| I don’t like gangster films. | Nie lubię filmów gangsterskich. |
2. Czynności powtarzające się
Czas Present Simple opisuje również czynności, które powtarzają się regularnie, w określonych odstępach czasu. Mogą to być nawyki, rutynowe działania lub czynności wykonywane zgodnie z harmonogramem. Przy opisywaniu tego rodzaju zdarzeń często używa się określeń częstotliwości, takich jak: always, often, sometimes, rarely, never, every day/week/month, once/twice a week, itd.
| She drinks coffee every morning. | Ona pija kawę każdego poranka. |
| They go to the gym twice a week. | Oni chodzą na siłownię raz w tygodniu. |
| I always brush my teeth before bed. | Przed pójściem do łóżka zawsze myję zęby. |
| He never eats fast food. | On nigdy nie jada fast-foodów |
| We visit our grandparents every Sunday. | Każdej niedzieli odwiedzamy naszych dziadków. |
W pytaniach o częstotliwość używa się zwrotu how often, np.:
| How often do you exercise? | Jak często ćwiczysz? |
| How often does he call his friends? | Jak często on dzwoni do przyjaciół? |
Przysłówki częstotliwości i okoliczniki czasu
Czynnościom powtarzającym się towarzyszą często tzw. przysłówki częstotliwości lub okoliczniki czasu, które wskazują nam na pewien powtarzalny aspekt danej czynności. Poniżej przedstawiono listę przysłówków i okoliczników uporządkowaną od najrzadszego (never) do najczęstszego (always), wraz z przykładami zdań w czasie Present Simple. Podane liczby procentowe mają charakter orientacyjny.
| Przysłówek / okolicznik | % | Przykładowe zdanie |
| Never | 0% | She never drinks soda. |
| Hardly ever | 5% | He hardly ever goes to the cinema. |
| Rarely/Seldom | 10% | They rarely visit museums. |
| Occasionally | 30% | I occasionally cook Italian food. |
| From time to time | 35% | We meet from time to time to discuss projects. |
| Sometimes | 50% | He sometimes plays guitar in the evening. |
| At times | 50% | She is impatient at times, but usually friendly. |
| Often/Frequently | 70% | We frequently go jogging in the park. |
| Regularly | 75% | He regularly checks his emails before breakfast. |
| Usually | 90% | I usually go to bed at 10 p.m. |
| As a rule | 90% | As a rule, he doesn’t eat sweets. |
| Almost always | 95% | She almost always brings her laptop to work. |
| Always | 100% | They always have coffee after lunch. |
Pozycja przysłówków częstotliwości w zdaniu
- Pozycja w zdaniu twierdzącym:
Przysłówki częstotliwości zazwyczaj stoją przed czasownikiem głównym:- She always smiles.
- They sometimes play basketball.
- He is never late.
- We are usually happy.
- Pozycja w zdaniach przeczących:
W zdaniach przeczących przysłówek zwykle znajduje się między operatorem don’t/doesn’t a czasownikiem:- I don’t usually eat fast food.
- She doesn’t often travel.
- Pozycja w pytaniach:
W pytaniach przysłówek częstotliwości zwykle występuje po podmiocie:- Do you sometimes watch TV in the evening?
- Does he always arrive late?
Dodatkowe okoliczniki czasu
Okoliczniki czasu najczęściej pojawiają się na końcu zdania.
| Okolicznik | Przykładowe zdanie |
| Once a week | I visit my grandparents once a week. |
| Twice a month | He cleans his car twice a month. |
| Three times a year | We go hiking three times a year. |
| Every day | She walks her dog every day. |
| Every other day | I work out every other day. |
| On weekdays | They work late on weekdays. |
| At the weekend | We relax at the weekend. |
| Once in a blue moon* | He eats fast food once in a blue moon. |
B2 – C1 Present Simple: Zaawansowane zastosowania
Czas Present Simple ma zastosowania wykraczające poza opisywanie codziennych nawyków czy faktów. Na poziomach zaawansowanych (B2–C1) używa się go w bardziej szczególnych kontekstach. Poniżej przedstawiam kilka takich zastosowań z wyjaśnieniami i przykładami.
1. Odniesienia do przyszłości (grafiki, rozkłady, programy)
Czas Present Simple stosujemy, aby opisać wydarzenia zaplanowane lub ustalone, takie jak rozkłady jazdy, harmonogramy czy oficjalne plany.
Przykłady:
- The train leaves at 6:30 p.m.
- The concert starts tomorrow at 8 p.m.
- Our flight departs at noon next Friday.
- I start my job tomorrow
Present Simple stosujemy również w zdaniach wyrażających propozycję typu Why don’t you…
- Why don’t you visit me tomorrow?
2. Obserwacje, deklaracje, obietnice
Czas Present Simple używany jest do wyrażania emocji, obserwacji, oficjalnych deklaracji, obietnic lub przysięgi.
Przykłady:
- I declare this meeting open.
- I promise to support you through this journey.
- He admits he doesn’t like coffee.
3. Ciągi wydarzeń w trakcie opisywania (opis czynności krok po kroku)
Present Simple stosujemy również do relacjonowania kolejnych etapów działania lub przepisu w sposób dynamiczny, szczególnie w narracji instrukcji.
Przykłady:
- First, I take a bowl and break two eggs into it.
- Then, she adds the sugar and stirs the mixture.
- Finally, we bake the cake for 30 minutes.
4. Wyrażenia z „Here comes…” i „There goes…”
Takie konstrukcje opisują to, co dzieje się w danym momencie w sposób bardziej literacki lub emocjonalny.
Przykłady:
- Here comes the bus!
- There goes your chance to win the game.
5. Formalna korespondencja
Present Simple często występuje w oficjalnych pismach, gdzie wyraża fakty, formalne prośby lub zaproszenia. Często jest on formalną alternatywą dla wyrażeń w czasie Present Continuous (I’m enclosing…, We’re requesting, I’m looking forward to…)
Przykłady:
- We enclose a copy of the invoice for your reference.
- I write to confirm our meeting on Tuesday.
- We request your immediate attention to this matter.
- We look forward to hearing from you.
6. Relacjonowanie historii, opowieści, filmów, książek
Present Simple ożywia narrację, szczególnie podczas opowiadania o wydarzeniach z fabuły książki, filmu, historii czy wydarzeń sportowych.
Przykłady:
- In the final scene, the hero saves the city from destruction.
- The book begins with a mysterious letter.
- She walks into the room and everyone stops talking.
- Johnson passes to Riley, Riley to Lucas and Lucas scores…
7. Czasowniki stanu (state verbs)
Niektóre czasowniki (np. know, want, believe, love) opisujące stany umysłu, uczucia lub percepcję, nie występują w formach ciągłych. W takich przypadkach stosujemy Present Simple.
Przykłady:
- She knows the answer.
- I believe you are right.
- He loves classical music.
8. Wyrażenia typu „I hear…” i „I see…” ze znaczeniem przeszłym
Czas Present Simple może być używany w wyrażeniach idiomatycznych, które odnoszą się do informacji uzyskanych w przeszłości.
Przykłady:
I see you’re still working on that project.
I hear you’ve been promoted – congratulations!
Dodaj komentarz